Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί θέτει την Τουρκία εκτός του δυτικού κόσμου.

Η απόφαση του Τούρκου Προέδρου Ερντογάν να μετατρέψει την εκκλησία της Αγίας Σοφίας, ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, σε τζαμί είναι θλιβερή αλλά δεν προκαλεί έκπληξη. Αν και η απόφαση αυτή έχει μεγάλη ιστορική και θρησκευτική σημασία για τον Ελληνισμό και ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο η κύρια σημασία της έγκειται στη γεωπολιτική. Σηματοδοτεί τον εξισλαμισμό της Τουρκίας, της πολιτικής της και της κοινωνίας της. Είναι μια γεωπολιτική αξονική μετατόπιση που επιλέγει να τοποθετήσει την Τουρκία έξω από τη σφαίρα του δυτικού κόσμου και βαθύτερα σε μια νεο-οθωμανική σφαίρα επιρροής στη Μέση Ανατολή και την Ασία. 

Η απόφαση ακυρώνει αυτή που είχε λάβει τη δεκαετία του 1930 ο ιδρυτής του σύγχρονου τουρκικού κράτους, ο Κεμάλ Ατατούρκ. Σε μια προσπάθεια προώθησης μιας κοσμικής, σύγχρονης Τουρκίας, ο Κεμάλ Ατατούρκ είχε ορίσει την Αγία Σοφία ως μουσείο και όχι τζαμί σε αναγνώριση των χιλίων πεντακοσίων χρόνων χριστιανικής ιστορίας της αλλά και της σημασίας της για τον Χριστιανικό Ορθόδοξο κόσμο. 

Εδώ και πολλά χρόνια ο Ερντογάν προσπαθεί να αναβιώσει μια νεοοθωμανική, επεκτατική Τουρκική εξωτερική πολιτική. Δεν πρέπει να παραβλέπουμε την αυξανόμενη επιρροή και συμμετοχή της Τουρκίας στα Βαλκάνια (βλέπε επενδύσεις της Τουρκικής Υπηρεσίας Διεθνούς Συνεργασίας και Ανάπτυξης (TIKA) στην Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία και τη Βοσνία), στην περιοχή του Καυκάσου, στη Συρία, την Αίγυπτο και πιο πρόσφατα τη Λιβύη. Ο Ερντογάν υποστηρίξει και προωθεί σκληρές ισλαμιστικές ομάδες σε όλα αυτά τα κράτη. 

Αδιαμφισβήτητα η σημερινή ανακοίνωση πονάει και θλίβει τον ελληνικό λαό. Όμως περισσότερο από ποτέ είναι επιτακτική ανάγκη η Ελλάδα να συνεχίσει να επιδεικνύει ορθολογισμό, θέληση και αποφασιστικότητα. Ως η κορυφαία βαλκανική πολιτικοοικονομική δύναμη πρέπει να συνεχίσει να συνεργάζεται με όλες τις βαλκανικές χώρες μέσω της προώθησης μιας ενοποιητικής διαδικασίας και πολιτικής με βασικό άξονα την ένταξη στην ΕΕ των Δυτικών Βαλκανίων. Ως κράτος μέλος της Ευρωζώνης και προμαχώνας του δυτικού πολιτισμού πρέπει να συνεχίσει να εκθέτει τις ενέργειες της Τουρκίας. Πρέπει να πείσει την Ευρώπη και τον δυτικό κόσμο ότι μια μη κοσμική Τουρκία που αγνοεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και έχει επεκτατικές βλέψεις δεν είναι μόνο ένας παγκόσμιος παρίας, αλλά και μια σοβαρή παγκόσμια απειλή για τη σταθερότητα και την ειρήνη - ένα πρόβλημα που απαιτεί συντονισμένη πολυεθνική απάντηση. 

Πριν από πολλές δεκαετίες, ο μεγάλος Ελευθέριος Βενιζέλος κατάφερε να πείσει τη Δύση για αυτό προς όφελος του Ελληνισμού. Είναι επιτακτική ανάγκη να επαναληφθεί αυτό ξανά σήμερα.

Βασίλης Θεοδοσίου Γιαβρής

(Δικηγόρος - Πολιτικός Επιστήμονας)